Μονή Δοχειαρίου: (Ελληνική, κοινόβια, γιορτάζει τη Σύναξη των Αρχαγγέλων, στις 9 Νοεμβρίου). 

  Βρίσκεται κοντά στη θάλασσα, επί της μεσημβρινοδυτικής πλευράς της χερσονήσου, σε απόσταση λίγων λεπτών από τη Μονή Ξενοφώντος. Η ονομασία της οφείλεται στον κτήτορα της μονής Ευθύμιο, ο οποίος χρημάτισε δοχειάρης στη Λαύρα του Αγίου Αθανασίου. Κατά την παράδοση, η μονή χτίστηκε αρχικά κοντά στη Δάφνη, αλλά σύντομα καταστράφηκε και μεταφέρθηκε στη σημερινή θέση στις αρχές του 11ου αιώνα. Στο ιστορικό αρχείο της μονής σώζεται διάταξη του 1092 του Νεοφύτου, διαδόχου του κτήτορα Ευθυμίου.
    Η ίδρυσις της μονής του  Δοχειαρίου  προσγράφεται επίσης στον αυτοκράτορα Νικηφόρον Γ' τον Βοτανειάτην (1078-1084), Αλ' αυτή αναφέρεται ήδη προηγουμένως και μάλιστα στο τυπικό του έτους 1045, το οποίο  υπέγραψεν «Θεόδουλος μοναχός ηγούμενος Δοχειαρίου». Επομένως μόνον ανακαινιστής της μονής αυτής δύναται να θεωρηθεί ο Νικηφόρος Γ' ο Βοτανειάτης. Από αιώνων δε τιμάται ως κατ' εξοχήν παλλάδιον της μονής Δοχειαρίου η δεξιά, όπως εισερχόμεθα στη τράπεζαν αυτής, ιδρυμένη θαυματουργός εικόνα της θεομήτορος Γοργοεπηκόου, στην οποία αποδίδει η δημώδης ευσέβεια,«ότι τας ατέκνους εντέκνους ποιεί, και τας στείρας γυναίκας πολυγόνους αποδεικνύει, ότι τας εν τοκετώ ωδινούσας ελευθεροί, και τους επί θαλάσση διακινδυνεύοντας σώζει». Τα μυριόλεκτα memorabilia της μονής αναφέρουν, ότι κατά το έτος 1646, κατά τη  νύκτα, ακούσθηκε φωνή από την εικόνα της Γοργοεπηκόου της Δοχειαρίου λέγουσα: «Έγώ εἰμί τής μονής ἡ δέσποινα θεοτόκος ἡ Γοργοεπήκοος, και γοργῶς ἐπακούω τῶν επικαλουμένων τό ὄνομά μου» (πρβλ. Τ. Δ. Νερούτοου, Χριστιανικαί Αθήναι, ένΑθήναις 1889, σελ. 79).
    Η ζωή της μονής παρουσίασε διακυμάνσεις, όπως και των άλλων μονών του Αγίου Όρους, αλλά φαίνεται ότι ποτέ δεν ερημώθηκε εντελώς. Το 1345 αγόρασε από τη Μεγάλη Μέση το μονύδριο του Καλλιγράφου, για το οποίο πολλές φορές ήλθε σε ρήξη με τη Μονή Κωνσταμονίτου. Η μονή επανδρώθηκε με νέους μοναχούς και ανακηρύχθηκε κοινόβια τον Ιανουάριο του 1980. Μια παρόμοια προσπάθεια τον προηγούμενο αιώνα είχε καταλήξει σε αποτυχία, παρά την έκδοση σχετικού πατριαρχικού σιγιλίου.
    Το σημερινό καθολικό, κτίσμα του 16ου αιώνα, χτίστηκε πάνω στο παλαιό (11ος αιώνας). Έχει λαμπρές τοιχογραφίες κρητικής τέχνης του 1568, εκτός από τον εξωνάρθηκα, που τοιχογραφήθηκε το 1824.  Στον νάρθηκα βρίσκεται ο τάφος του Θεοφάνη, μητροπολίτη Μολδαβίας, ο οποίος πέθανε στη μονή το 1598. Από το αρχαίο μαρμάρινο τέμπλο σώζονται ελάχιστα αρχιτεκτονικά κομμάτια. Η σημερινή τράπεζα, δυτικά του καθολικού, είναι κτίσμα του 16ου αιώνα (Πρόχορος, αρχιεπίσκοπος Πρώτης Ιουστινιανής) και τοιχογραφήθηκε το 1676 και 1700. Η παλαιά τράπεζα πιθανώς να βρισκόταν κάτω από τη σημερινή, όπου σώζονται τμήματα από τοιχογράφηση. Μπροστά από την είσοδο της τράπεζας βρίσκεται το τοιχογραφημένο παρεκκλήσι της Παναγίας της Γοργοεπηκόου. Το κτηριακό συγκρότημα του αρσανά είναι από τα καλύτερα δείγματα αγιορείτικης αρχιτεκτονικής. Το ιστορικό αρχείο, καθώς και η βιβλιοθήκη (περίπου 450 χειρόγραφα) βρίσκονται στον πύργο της μονής. Παρεκκλήσια υπάρχουν 6 μέσα στη μονή. Από τα μετόχια της μονής ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει των Μαριανών με τον διατηρημένο βυζαντινό πύργο. Στις Καρυές έχει δύο κελιά, των Αγίων Πάντων και των Πέντε Μαρτύρων. Στη μονή σώζεται αυτόγραφος κώδικας του οσίου Νικόδημου του Αγιορείτου, που περιέχει την ακολουθία των Πέντε Μαρτύρων.
   Μετάβαση στη Μονή: Με το πλοίο της γραμμής ή θαλάσιο ΤΑΧΙ, από την Ουρανούπολη. Η Μονή ευρίσκεται στη παραλία, όπου μπορεί να αποβιβασθεί ο επισκέπτης. Πηγαίνοντας με το πλοίο της γραμμής θα πρέπει να αποβιβασθούμε στην τέταρτη στάση.

 ΙΕΡΕΣ  ΕΙΚΟΝΕΣ – ΚΑΛΥΒΕΣ – ΣΠΗΛΑΙΑ  Κ.Λ.Π.  

ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΟΝΗΣ ΔΟΧΕΙΑΡΙΟΥ